Het bericht Aandacht voor het vrouwenhart, artikel over de missie van cardioloog Janneke Wittekoek, uit medisch dossier april 2021 verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Ik kan veel voor elkaar krijgen in de spreekkamer, maar ik wil dat graag voor heel Nederland doen.’
Cardioloog Janneke Wittekoek over haar missie voor het vrouwenhart
Het is een grote blinde vlek met verstrekkende gevolgen: de medische zorg heeft te weinig oog voor verschillen tussen mannen en vrouwen. De eerste groep bepaalt de norm. Een goed voorbeeld hiervan zijn hartaandoeningen. Vrouwen hebben in de aanloop daarnaartoe andere symptomen dan mannen, waardoor artsen de ernst niet onderkennen en dus niet behandelen. Bewustzijn op dit vlak is daarom hard nodig. Iemand die zich hier met hart en ziel voor inzet, is gezondheidswetenschapper en cardioloog Janneke Wittekoek (51).
Wittekoek trekt alles uit de kast om collega-artsen de ogen te openen en ook die van vrouwen zelf. Daarmee wil ze de gezondheid van de laatste groep verbeteren en hoopt ze levens te redden. In de afgelopen jaren richtte ze de HeartLifeklinieken op, schreef ze vier boeken, waaronder Het Vrouwenhart en, samen met gynaecoloog Dorenda van Dijken, Hart & Hormonen – Fit de overgang in. Ze stond diverse malen in een uitverkocht DeLaMar-theater, vier keer solo met De Vrouwenhart Show en één keer met Freek en Hella de Jonge in ‘Hartop 1’. Ook is ze betrokken bij de politieke partij NLBeter. Verder schrijft ze columns en artikelen voor diverse media.
Waar komen jouw enorme gedrevenheid en energie vandaan?
‘Tja, dat is waar, ik heb een hele sterke drive. Ik denk dat het zaadje daarvoor al lang geleden is geplant toen ik in het ziekenhuis werkte en zag dat veel vrouwen die pijn op de borst hadden, werden uitgeboekt of ontslagen. Artsen zeiden tegen hen dat ze niet wisten wat er aan de hand was, maar dat het in elk geval niet met het hart te maken had. Later zag ik die vrouwen terugkomen, omdat er dan toch iets ergs aan de hand bleek te zijn.
In de vakliteratuur vond ik veel informatie over syndroom X, de naam voor onbegrepen klachten, zoals pijn op de borst bij vrouwen in de jaren negentig van de vorige eeuw. Dat raakte me heel erg, want in die tijd was ik net gepromoveerd op wetenschappelijk onderzoek naar de biologie van de vaatwand en risicofactoren als een te hoog cholesterolgehalte. Ook ik was niet bezig geweest met man-vrouwverschillen. Dat er voornamelijk mannen deelnamen aan de eerste studies naar cholesterolverlagers, daar had ik me nooit druk over gemaakt.’
 |
Zeepkist
‘Zo ontstond mijn missie voor het vrouwenhart. Tegen het einde van mijn opleiding sprak ik me vaker over het probleem uit en ontmoette daarbij veel weerstand. Dat heeft waarschijnlijk het activisme in me aangewakkerd. Nu ben ik al vijftien jaar bezig om het onderwerp over het voetlicht te krijgen. Onder andere door mij tot vrouwen zelf te gaan richten om ze bewust te maken van de risicofactoren en wat ze kunnen doen om gezond te blijven. Zo begon ik met columns schrijven voor de lokale krant en spreken op bijeenkomsten van vrouwenclubs. Alles bij elkaar vormden die activiteiten mijn spreekwoordelijke zeepkist. Het was dankbaar werk, want de vrouwen bleken heel geïnteresseerd en vertelden het door. Helaas konden we met de theatervoorstellingen niet door vanwege corona.’
Schuilt er een echte feministe in je?
‘Nu misschien wel, maar vroeger niet. Ik had nooit het idee dat vrouwen onrecht werd aangedaan en dat ik voor ze op moest komen. In het ziekenhuis zag ik wel man-vrouwverschillen in de hiërarchie, maar ik bewoog daarin mee en voelde me one of the guys. Nu ik ouder ben, denk ik er anders over. Ik vind echt dat met name vrouwen tekort wordt gedaan in de spreekkamer en ik schrijf daar regelmatig over.’
Waarom werd jij cardioloog? Wist je al jong dat je een medisch beroep wilde?
‘Nee, ik wilde vroeger biologielerares worden. Mijn moeder heeft mij geïnspireerd, ze was een gepassioneerde lerares Engels. Thuis lag er een grote encyclopedie van het menselijk lichaam op tafel. Ik trok daarvan plaatjes over, kleurde ze in en gebruikte ze voor spreekbeurten. Later ben ik eerst gezondheidswetenschappen gaan studeren, waarna ik het promotietraject in rolde. Toen ik ging werken bij het Academisch Medisch Centrum (AMC, red.) in Amsterdam, besloot ik mee te loten voor de studie geneeskunde. Ik werd ingeloot. Tegen het einde van de studie, toen ik zo’n beetje alles had gezien, vond ik die cardiologie er wel uitspringen. Het hart vind ik het meest fascinerende orgaan van het lichaam. Het is heel specialistisch, hoewel ik tegenwoordig wel sterk pleit voor een holistische aanpak, want het hart staat met alle andere organen in verbinding. Langzamerhand besefte ik dat ik me vooral wilde richten op preventie. Jaren werkte ik op de Eerste Harthulp van het AMC, daarna ben ik gaan ondernemen in de zorg door zelf een kliniek te bouwen. In het begin miste ik wel een beetje de dynamiek van het ziekenhuis, maar het ondernemerschap vormde een mooie uitdaging.’
 |
Je krijgt tegenwoordig veel publiciteit. Zoek je dat of komt het naar je toe?
‘Je moet je realiseren dat ik al meer dan vijftien jaar bezig ben met deze missie en daar veel energie in heb gestoken. Dan krijg je bekendheid. Nu word ik gevraagd, omdat ik een status als expert heb ontwikkeld. Ik ben blij met die aandacht, want die helpt mee aan mijn missie om meer mensen beter te maken. Het succes dat ik nu heb, is het topje van een ijsberg. Onder water bevindt zich een klomp van veel vallen en opstaan.’
Hoe ben je ertoe gekomen om je eigen kliniek HeartLife op te richten?
‘Voordat ik dat deed, was ik mede-eigenaar van een grote keten cardiologiecentra in Nederland. In 2008 was ik net klaar met mijn opleiding. Juist in die tijd werd het moeilijker om als jonge cardioloog ergens aan de slag te gaan. Het toekomstperspectief was niet gunstig. Dus toen ik de gelegenheid kreeg met twee collega’s een centrum in Almere op te richten, ben ik erop ingegaan. Daar heb ik het ondernemen geleerd. Andere medische instituten in die stad zagen ons echter min of meer als concurrent. Dat vond ik verschrikkelijk jammer, want Almere is een mooi gebied met fijne inwoners die ik graag zou helpen, maar de situatie bezorgde me te veel stress. Ik stapte op en gaf mezelf een jaar om na te denken over wat ik dan wilde gaan doen. Ondertussen trainde ik voor de New York City Marathon. Tijdens hardlopen kan ik goed nadenken. Dat heeft geleid tot de oprichting van HeartLife in 2013. Daarmee kon alles helemaal op mijn eigen manier doen en tot bloei komen. Ik had te lang in een keurslijf gezeten.’
In een artikel van een vakblad las ik dat het jouw grootste uitdaging is om het leven van 50+-vrouwen te verbeteren. Waarom die doelgroep?
‘Op die leeftijd komen of zijn vrouwen in de overgang. Dat is echt een keerpunt, ook voor het hart. Risicofactoren gaan verslechteren, de vaatfunctie gaat achteruit, het cholesterolgehalte in het bloed wordt vaak wat hoger, de bloeddruk stijgt. Vrouwen beginnen op die leeftijd vaak ten opzichte van mannen aan een inhaalslag wat hart- en vaatziekten betreft. Mannen die veel risicofactoren hebben, krijgen rond hun 50e al een eerste dotter of een stent. Vrouwen niet en zij kunnen in de tien jaar daarna een heleboel hartellende ontwikkelen. Dat komt omdat ze in die tussentijd een klein beetje aderverkalking ontwikkelen, maar nog lang niet op het niveau dat ze gedotterd moeten worden. De vaten gaan verkrampen en er ontstaat gestoorde motoriek van de bloedvaten rond het hart. In de medische wereld wordt dit gezien als atypisch, want bij mannen ontstaan de klachten als een bloedvat dicht zit. Ik noem dat de tristesse van het vrouwenhart, dat de klachten niet herkend worden en vrouwen te horen krijgen dat er niets mis is. Drie, vier jaar later komen ze met een ernstig hartinfarct in het ziekenhuis terecht. Dan zijn ze zo vaak al niet serieus genomen in het medische circuit, dat op het moment dat het echt heel serieus is, ze denken dat wat ze voelen wel weer loos alarm zal zijn.
De infarcten zijn dan vaak groter met meer kans op overlijden. De kwaliteit van leven bij die vrouwen verslechtert, terwijl dat heel goed voorkomen had kunnen worden. Simpelweg door goed naar de klachten te luisteren en ze te begeleiden in hun leefstijl, zodat ze zich weer fitter gaan voelen. Ik vind het zulk waardevol en bevredigend werk om die vrouwen te helpen, hun klachten te erkennen, daarmee aan de slag te gaan en ze echt beter te maken. Vaak zeggen ze tegen me dat ze graag tien jaar eerder hadden geweten wat ik ze heb verteld. Dit zijn ook triggers geweest voor mijn boeken. Daarin beschrijf ik de overgang, de risicofactoren die ontstaan en waarschuw ik dat als je pijn op de borst hebt of merkt dat je sneller kortademig wordt, je je niet moet laten afpoeieren. Er valt zoveel winst te behalen.’
Hoe kwam je erbij om actief de politiek in te gaan?
‘Omdat ik heel veel voor elkaar kan krijgen in de spreekkamer, maar dat heel graag voor heel Nederland zou willen doen. Bovendien, als je iets wilt bereiken, moet je het buiten je comfortzone zoeken. Dat is voor mij de politiek. Die stap is in principe niet zo gek, want ik zie in mijn spreekkamer de gevolgen van een ongezonde samenleving. Het is de leefomgeving die mensen ziek maakt. Om daar wat aan te doen, heb ik in mijn leven al heel wat manifesten ondertekend en ben ik ook al een keer naar Den Haag gegaan. Maar je komt zo helaas toch niet verder. Ik zit in allerlei klankbordgroepen, ben met mensen van het ministerie van Volksgezondheid om tafel gegaan, heb samen met cardioloog Angela Maas minister Liliane Ploumen bezocht om gendersensitieve zorg op de agenda te krijgen. Maar als je ziet wat er uiteindelijk gebeurt, dan is dat toch steeds te weinig.’
Wat wil je dat er in Nederland verandert?
‘Dat er meer oog komt voor preventie en meer kennis over een gezonde leefstijl. Dat moet al bij het onderwijs beginnen. Met de twee mensen met wie ik de politieke partij NLBeter heb opgericht, hopen we daarmee wel de verandering in te zetten.’
Heb je nog meer plannen voor de toekomst?
‘Jawel, maar die zijn afhankelijk van welke kant het op gaat met mijn politieke ambities. Sowieso blijf ik in mijn kliniek werken en daar patiënten zien. Ik heb altijd heel veel activiteiten gecombineerd in mijn leven, dit is ook weer zo’n uitdaging die ik aanga. Daarnaast onderzoek ik de mogelijkheden van schaalvergroting van mijn kliniek via HeartLife E-health, een ICT-project om patiënten digitaal te begeleiden. Dus via beeldbellen of met een app. De mogelijkheden zijn tegenwoordig zo groot dat je niet meer overal klinieken hoeft te hebben om mensen te kunnen helpen. Verder werk ik aan een vijfde boek. Dat gaat over bewegen, waaronder hardlopen en jezelf covid-proof maken. Als het goed is, verschijnt dat in mei. De kliniek, de boeken, de media en de politiek vormen met elkaar een activiteitenmix die in het teken staat van gezondheidspsychologie. Hoe houden we mensen gezond en hoe maken we ze bewust van hun risicofactoren? Ook mijn man en kinderen betrek ik bij wat ik doe, ik probeer zoveel mogelijk mijn werk te integreren in mijn privéleven. Ondanks de drukke werkweek blijf ik zo met mijn gezin in verbinding. Dat maakt het mogelijk al die activiteiten te blijven doen.’
Auteur: Ria Teeuw
Fotograaf: Suzanne Muller
Het bericht Aandacht voor het vrouwenhart, artikel over de missie van cardioloog Janneke Wittekoek, uit medisch dossier april 2021 verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Het bericht Virussen en immuniteit uitgelegd verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Ons lichaam bestaat voor 60 procent uit bindweefsel en alle componenten van immuniteit zijn hierin gesitueerd. Bindweefsel vormt spieren, pezen, kapsels, botten, maar ook bloed en lymfe. Nog belangrijker is dat bindweefsel zich tussen al onze cellen bevindt; het is daadwerkelijk ‘bind-weefsel’.
Bindweefsel
Bindweefsel is het raamwerk van het huis dat ons lichaam vormt. Het bestaat uit een grondsubstantie (beton, stenen, raamwerk), weefselvloeistof (leidingen, aan- en afvoer), vezels (deuren en ramen) en cellen (bewoners). Een belangrijke component van de cellen zijn de macrofagen. Macrofagen zijn eigenlijk witte bloedcellen die naar het bindweefsel migreren. Daar aangekomen, is hun taak om vreemde stoffen, micro-organismen en dode cellen, op te ruimen.
Andere cellen van het bindweefsel die van belang zijn in dit verhaal zijn de lymfocyten. Ze komen van dezelfde stamcel als de witte bloedcellen en macrofagen, maar volgen een andere route. Er zijn B-lymfocyten, die vooral naar het darmweefsel gaan, maar ook naar de hieraan gerelateerde organen, zoals de longen. Daarnaast kennen we T-lymfocyten, genoemd naar de thymus. De thymus (zwezerik) is een orgaan dat zich boven op het hart bevindt. Daar leren de T-lymfocyten codes van cellen te onderscheiden en leren ze wat lichaamseigen is en wat lichaamsvreemd is. Een speciale T-lymfocyt, de cytotoxische T-lymfocyt oftewel de Naturalkillercel (NK-cel) is gespecialiseerd in virussen. NK-cellen kunnen, net als B-lymfocyten een geheugen opbouwen. Dat is de basis van onze immuniteit.
Virussen
Een virus is een microscopisch klein stukje, bestaande uit erfelijk materiaal (DNA of RNA) in een eiwitjasje. Een virus probeert te overleven in een gastheer. Het virus hecht zich aan de gastheercel en injecteert zijn erfelijk materiaal in die cel. De gastheercel neemt het materiaal van het virus over en produceert vervolgens zelf virussen, die weer nieuwe cellen infecteren, enzovoorts. Virussen bestaan al zolang er leven is op aarde, net als bacteriën. Het zijn dan ook niet onze vijanden, zoals we weten van onze darmflora. Het gaat om de verhoudingen, het evenwicht, de symbiose. Bij besmettingen is het reproductie-getal van belang (R0). Is dit getal 3, dan besmet 1 persoon 3 anderen en verspreidt het virus zich exponentieel. Bij mazelen is dit getal bijvoorbeeld 17.
Afweer
We hebben verschillende soorten afweer. Een aangeboren systeem, zoals onze huid en de slijmvliezen, maar ook de macrofagen en de witte bloedcellen. Zij vormen een verworven systeem dat, zoals de lymfocyten, moet leren door infecties. Dit systeem maakt antistoffen na contact met een vreemd micro-organisme. Deze antistoffen blijven circuleren in ons lichaam als een geheugen, waardoor we immuun zijn voor het betreffende micro-organisme. Voordeel is dat we een immuniteit opbouwen, nadeel is dat dit specifiek is voor dat ene micro-organisme. Dit is in de natuur voldoende, wanneer we binnen ons eigen territorium blijven. Voor reizen en op vakantie gaan, heeft de evolutie geen antwoord.
Verder kent ons lichaam een evenwicht; er leven miljarden bacteriën en virussen in ons lijf, maar dat is geen probleem. Ook hierbij geldt dat deze balans bestaat zolang wij leven binnen ons eigen territorium dat de juiste voeding levert voor dit evenwicht, de symbiose.
Afweer en virus
Wanneer een virus eenmaal is binnengekomen, wordt dit ‘opgeruimd’ door de macrofagen in het bindweefsel. De macrofaag scant de code van het virus en geeft dat door aan de T-lymfocyt, in dit geval aan de NK-cel. Deze killercel maakt vervolgens verteringsenzymen. Dat duurt een paar dagen en daarom word je niet direct ziek. De verteringsenzymen doden vervolgens de macrofagen en de geïnfecteerde gastheercellen. Dit gaat gepaard met ontstekingsreacties, zoals koorts, toename van de slaap en bloedverandering. In dit stadium voelen we ons ziek, maar zijn we feitelijk aan het genezen. Eenmaal de boel opgeruimd, zijn we hersteld en hebben de killercellen een geheugen voor dit specifieke virus. De reactie van ziek zijn kan groot of klein zijn. Dat is afhankelijk van de toestand van de lichaam.
De emmer
Een gezond persoon kan een bepaalde hoeveelheid ziektekiemen prima verdragen zonder ziek te worden. Hoe meer aandoeningen of defecten in het lichaam aanwezig zijn, hoe meer het weerstandsysteem daarmee bezig is. Daarmee daalt de drempelwaarde van de normale reactie op ziektekiemen en worden we heftig ziek, soms met fatale afloop. Deze reactie is dus niet toe te schrijven aan het bepaalde virus, maar aan de reactie van ons afweersysteem. Met andere woorden, hoe voller de emmer van ons lijf, hoe moeilijker het afweersysteem kan reageren. Het is niet de druppel die de emmer doet overlopen, maar de duizenden druppels die al in de emmer aanwezig zijn, zoals lichaamsvreemd materiaal, laaggradige ontstekingen, littekens en verklevingen, zware metalen, slechte darmflora, medicijnen en tot slot de factor tijd.
De les
Wat kunnen we leren van ons immuunsysteem? Dat is vrij eenvoudig. Enerzijds is ons immuunsysteem in honderdduizenden jaren goed ontwikkeld en daarop mogen we gerust vertrouwen. Anderzijds moet ons immuunsysteem wel de ruimte hebben om te kunnen werken en niet bezig moeten zijn met allerlei problemen, zoals verkeerde voeding, te weinig beweging, onopgeloste zaken in lichaam of geest, darmflora, enzovoorts. Oftewel houd je emmer zo leeg mogelijk en grijp preventief in bij kleine problemen. Dan kan ons immuunsysteem ook grote zaken prima aan en zijn we bezig met gezondheidszorg in plaats van geneeskunde.
Het bericht Virussen en immuniteit uitgelegd verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Het bericht Even iets anders…. verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>‘Ik heb een keer mijn reuk gebroken’, zei de krekel. ‘Je reuk? Hoe kun je die nou breken?’ vroeg de eekhoorn. ‘Alles kan breken’, zei de krekel. ‘De grond, de golven, de stilte, je voet, je stem. Dus ook je reuk. Het gebeurde toen ik eens heel hard aan een roos stond te ruiken.’ ‘Deed het pijn? ‘ vroeg de eekhoorn. ‘Verschrikkelijk’ zei de krekel. ‘Maar het is eigenlijk geen pijn, het is stank. Je voelt een verschrikkelijke stank, van bedorven grond, van rotte wortels, oud vet. Huh’
Wat ontzettend,’ zei de eekhoorn. ‘En toen?’ ‘Ik ben naar de boktor gegaan, en die heeft mijn reuk gespalkt.’ ‘Wat zeg je nou??’ ‘Die heeft hem gespalkt, met de geur van alsemsap. Twee maanden lang rook ik alleen maar alsem. Ik mocht niets anders ruiken.’ ‘Tjonge tjonge,’ zei de eekhoorn. ‘Toen was ik weer beter,’ zei de krekel. ‘En dat alles door zo’n roos…’ Ja maar ik had ook wel heel hard geroken.’
De eekhoorn zocht in zijn herinnering naar iets bijzonders dat hij had beleefd, maar hij kon niets vinden. ‘Ik heb nog nooit iets beleefd,’ zei hij zacht. ‘O ja?’ zei de krekel. ‘Wat ongelooflijk!’ en hij keek de eekhoorn met grote nieuwsgierige ogen aan.
Het bericht Even iets anders…. verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Het bericht Onelife Film, een mooie manier om jezelf te presenteren….. verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Klik op de foto om het filmpje te starten.
Het bericht Onelife Film, een mooie manier om jezelf te presenteren….. verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Het bericht Covid-19 maatregelen in de praktijk verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>
Voordat je naar de praktijk komt:
Het is belangrijk dat je alleen komt als je zelf geen symptomen hebt die op Corona zouden kunnen duiden. Dat betekent dat je geen last hebt van: (neus)verkoudheid, hoesten, kuchen of niezen, loopneus, keelpijn, verhoging (=tot 38 graden) of koorts, kortademigheid, hoofdpijn, branderige ogen, reuk- en/of smaakverlies, moeheid, ziek voelen en/of diarree. Bij deze het verzoek om de afspraak alsnog af te zeggen.
De wachtruimte is zo ingericht dat mensen 1,5 meter afstand kunnen houden tot elkaar. Kom bij voorkeur alleen en zo kort mogelijk voor het tijdstip van de behandeling zodat mensen elkaar zo min mogelijk treffen in de wachtkamer.
Voorafgaand aan de behandeling wordt je gevraagd om je handen te wassen en de handen af te drogen met papier of de handgel te gebruiken.
Gelieve een eigen grote badhanddoek mee te nemen.
Zelf werk ik met een mondkapje. Als u zich prettiger voelt door ook een mondkapje te dragen, is dit uiteraard geen probleem. Graag zelfs.
Het bericht Covid-19 maatregelen in de praktijk verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Het bericht Buikbrein en je darmflora verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>Webinar over het buikbrein en de darmflora. Waarom het toch belangrijk kan zijn om rechtsdraaiende yogurt te eten. Het belang van een gezonde darmflora, het hebben van een losse en ontspannen buik en het drinken van water. En nog veel meer…..
Het bericht Buikbrein en je darmflora verscheen eerst op Sacha Prins Osteopathie.
]]>